Çarpan Liderlerin Yetenekleri Keşfetmede Kullandıkları Dört Yol

Çarpan liderler ekiplerinin potansiyellerini görüp, onlara imkan ve alan yaratıp, bu potansiyellerini ortaya çıkarmalarına destek olurken; diğer tarafta “Ben her şeyi bilirim” yaklaşımında olan liderler, ekiplerinin yapabileceklerinden de çok daha azını yapmalarına, mutsuz olup ayrılmalarına, var olan yeteneklerini bile organizasyonun hedefleri için kullanamamalarına sebep oluyorlar. Azaltan liderlerin ekiplerin doğan potansiyellerinin yarısını kaybetmelerine sebep olabilecekleri hesaplanmış.

Çarpan liderlerin bir önemli özelliği de “Yetenekleri çekebilmeleri”dir. Bu liderler hem insanların doğal yeteneklerini bulmada, hem bu yeteneklerin iç çıktısına dönüştürülmesinde hem de gerektiğinde bu yeteneklerin özgür olmalarını sağlama konusunda ustadırlar.

Bu yazıda çarpan liderlerin yetenekleri keşfetme ve büyütme yolculuklarında kullandıkları dört yaklaşımı paylaşmak istiyorum.

Yetenekleri her yerde ararlar

Çarpan liderler lokasyon, iş tanımı, yaş, geçmiş gibi çok bilinen ve işe alımda öne alınan kategorilerin dışına çıkıp her ortamda, her koşulda, her rolde yetenekleri ararlar, bir tür “yetenek radarı” geliştirmişlerdir. İnsanlarla kendi işle ile ilgili konuşmayı ve “konuyu genişletmeyi” severler. İnsanlara yaptıkları işleri geniş anlamda nasıl geliştirebileceklerine dair sorular sorarlar ve dinlerler, böylece normal kanallarla ortaya çıkamayacak bazı fikirlerin fışkırmasına da yardımcı olabilirler.

Çarpan liderler bu arama sırasında organizasyonun sınırlarını da yok sayma eğiliminde olabilirler. Organizasyon şemasında hangi kutuda olduklarından bağımsız olarak insanların doğal eğilimlerini ve güçlü taraflarını görme becerileri yüksektir. Örneğin kariyerimde bir satış rolünden bir iş geliştirme rolüne müdürümün beni tavsiyesi ile geçmiştim.

İnsanların doğal üstün becerilerini keşfederler

Çarpan liderler çalışanlarla ilgili kritik sorular sorarak cevaplarlar, bu soruların cevapları potansiyeli de getirebilir, bilinmeyen güçlü bir tarafı ortaya çıkarabilir.. Bu sorular,

• Bu çalışan en iyi neyi yapıyor?
• Diğerlerinden daha iyi neyi yapıyor?
• Neredeyse efor sarfetmeden neyi yapabiliyor?
• Sorulmadan neyi yapıyor?

Bir çalışan için bu sorulara benzer bazı eylemlerle yanıt verilebiliyorsa, bu beceriler o kişinin doğal üstün becerileri olabilir. Özellikle “sormadan” ve “efor sarfetmeden” yapılan işler belirlendiğinde grubun ihtiyacı olan bazı işlerin aslında bu kişi tarafından doğal bir biçimde yapılabileceği bir senaryo da beslenmiş olur.

Örneğin ürün geliştirmede çalışan bir arkadaşımız müşteri ziyaretlerinde müşterilerle hemen bir sıcak diyalog kurabiliyor, onları etkin dinleyebiliyor, süratle güven uyandırabiliyorsa ve bunu doğal bir şekilde yapıyorsa bu arkadaşımız belki de satış ekibinde daha başarılı olabilir.

Çarpan liderler ayrıca bu üstün becerileri “etiketlemede” de ustadırlar. Bu gördükleri üstün özellikleri o kişilere söylerler, bazen o kişinin fark etmediği yeni beceriler de ortaya çıkar. Bunun bir etkisi de çalışanın bu duyduğu spesifik ve gururlandırıcı takdirin ardından bu konuya ilgisinin ve çabasının artmasıdır ki bu hem ekip hem de şirket için daha yüksek iş çıktısına yol açar.

İnsanlar tam kapasite ile eylemlere sokarlar

Çarpan liderler şirkette ihtiyaç duyulan işler, bunlara bağlı olası fırsatlar ile doğal üstün yetenekleri bu konulara yakın olan çalışanları bulmakta ve eşleştirmekte ustadırlar. Fırsatlarle yetenekler buluştuğunda düşünülenin çok üzerinde performanslarla karşılaşabiliriz.

İnsanlara spesifik ve herkese açık takdir verdiklerinde bunun doğal sonucu o kişinin takdir aldığı konuyla ilgili daha da yoğunlaşması, daha da çaba göstermesidir.

Engelleri kaldırırlar

Çarpan liderler ekiplerde bazen tüm akışı bozan, egolarıyla veya kendini üstün görme gayretleri ile ekip bütünlüğünü tehdit eden kişilere karşı, o kişilerin teknik becerileri kısa vadede yeniden yaratılamaz gibi de olsa net bir tavır gösterebilirler. Bu kişilerle yolları ayırma kararı ve uygulaması çok az rastlanır değildir.

Bazen grupta “blokaj” yaratan bir kişi ile yollar ayrıldığında kalan ekibin potansiyelinin ve performansının çok yükseldiğini görebiliyoruz.

Siz çarpan bir lider misiniz?