Geri Beslemelerden Faydalanmamızı Engelleyen Sekiz Uç Strateji

Kimse eleştiriden hoşlanmaz ama herkes gelişmek ister!

Geri besleme aldığımızda ilk tepkilerimiz ani ve red içeriyor olabilir. Kısa bir süre sonra savunma mekanizmalarımız devreye girer ve çoğu kez farkında olmadan aldığımız geri beslemeleri gelişim eylemlerine çevirmemizi engelleyen yaklaşımlar görebiliriz. Bu yaklaşımlar alıştığımız, bizi eylemden alıkoyan ve “her şey yolunda” dedirten savunma mekanizmalarımızdır.

Bu yazıda sekiz yaklaşımı tanıtıp etkilerinden kurtulabilmek için önerilerde bulunacağım.

Rasyonelleştirme

Aldığımız geri beslemeyi rasyonelleştirdiğimizde davranışlarımızın kendimizce kabul edilebilir bir açıklamasını yapmış oluruz. Bunu yaptığımızda çoğu kez sorunun kökeninde katkı veren gelişim alanını da görememiş oluruz. Örneğin:

“Ekipten onları iyi dinlemediğime dair geri besleme aldım. Pek katılamıyorum. Bence iyi bir dinleyiciyim. Sadece sanırım ne kadar iyi bir dinleyici olduğumu ekibe gösteremiyorum. Ayrıca benim konumumdaki bir yöneticinin herkesi çok detaylı dinlemesi de bence mümkün değildir. Ben benim müdürüm beni nasıl dinliyorsa ben de ekibimi öyle dinliyorum”

Rasyonelleştirmenin içinde mazeret üretme, davranışı haklı gösterme ve geri besleme vereni değersizleştirme de olabilir ve bu da yapıcı bir değerlendirme yapmamızı engeller.

Soru önerisi : Acaba hangi olayda verilen geri besleme haklı olabilir?

Kelimesi kelimesine alma

Rasyonelleştirmenin diğer ucunda kelimesi kelimesine alma vardır. Bunu yaptığımızda neredeyse mizah da katarak gelen geri beslemeye eylemle yanıt vermeyecek bir senaryo yaratırız.

“Bana müdürüm yüksek teknik beceri puanları vermiş, fakat yataylarım ve ekibim teknik becerilerimi yeterli bulmamışlar. Bu beni şaşırttı, hangisi doğru, ikisi de doğru olamaz!”

İnsanlar aynı deneyime farklı tepkiler gösterebilirler, aynı filmi izleyip çok farklı düşüncelere sahip olmamız gibi örneğin… Bu da öyle olabilir. Gelen geri beslemeyi kelime kelime alıp değerlendirmek yerine ek sorular sorabiliriz.

Soru önerisi : Bu gelen geri beslemeye göre hangi teknik becerilerini ilerletebilirsin?

Reddiye

Geri beslemeyi tamamen red etme de savunma mekanizmalarından biridir. Gelen geri beslemeye “inanamamak” ve “olamaz” demekle başlar. Sonra da çeşitli mazeretlerle kendimizi o gelen geri beslemeden uzaklaştırmamızla devam eder.

“İsimsiz verilen geri besleme raporlarında hatalar olabilir, sanırım benim raporum başkasıyla karıştı. Bu gelen geri beslemeler bana gelmiş olamaz. Ben böyle biri değilim”

Soru önerisi : Ya doğruysa?

Kaçınma

Kaçınma davranışına girenler gelen geri beslemenin gördüklerinden veya düşündüklerinden daha olumsuz olduğunu düşünebilirler.

“Kötü olduğumu biliyordum, bak ortaya çıktı işte!”

Kaçınma sürecinde kaçan, kabullenen veya gelen geri besleme ile yıkılan alıcılar olumlu eyleme de geçemezler. Aynı zamanda geri besleme veren ekibin onu sırtından bıçakladığını düşünerek olayı dramatize edebilirler. Bu farklı bir referans noktası olmamasından da kaynaklanıyor olabilir.

Soru önerisi : Tabii ki bazı taraflarında gelişim alanı olabilir, bu dünyanın sonu olmayabilir mi acaba?

Önemsizleştirme

Olumsuz geri besleme aldığımızda “Ne kadar enteresan” diyerek kendimizi ondan uzaklaştırma ve gelen geri beslemeyi önemsizleştirme eğilimimiz olabilir.

Çok olumsuz gelen geri beslemelere..

“Bana bu geri beslemeler çok ilginç geldi, ayrıntılı olarak okuyup anlamaya çalışacağım”

…derseniz bu yaklaşımı gösteriyor olabilirsiniz.

Bu aynı zamanda değişim için duyduğunuz ihtiyacın yeterli olmadığı durumlarda da kullanılan bir savunma mekanizmasıdır.

Soru önerisi : Senin gelişimin için gerçekten ilginç ne var bu geri besleme raporunda?

Felaket tellalı

Bu çok ilginç yaklaşımının diğer ucunda gelen geri beslemeleri olduğundan çok büyük görüp felaket tellallığı yapmak olabilir. Bu da gelen ifadeleri olduklarından çok büyüterek olayı bir felakete dönüştürme tarafımızın bir senaryosudur.

“Bu geri beslemeleri aldığım bir şirkette artık duramam!”

Soru önerisi : Durumu göründüğünden daha karamsar ele alıyor olabilir misin?

Analize Dalma

Bu yaklaşımda gelen geri beslemeleri eyleme geçecek kadar anlamanın ötesine geçip aşırı derin analizler yaparak süreci felce uğratmak söz konusudur.

“Gelen geri beslemelerin olası sonuçlarıyla ilgili sayfalarca notlar çıkardım, tam anlayıncaya kadar bu süreç biraz daha sürecek. O kadar net anlamalıyım ki hiçbir soru işareti kalmamalı, sonrasında eylemlere bakabiliriz.”

Bu cümleyi söyleyen bir ekip yöneticisi geri beslemeyi analiz etmek için tüm yoğunluğunu harcadığından günlük hayatta yapabileceği küçük eylemleri bile kaçırabilir.

Soru önerisi : Analizlerin ilk sonuçlarında seni eyleme götürebilecek neler olabilir?

Cahillik mutluluktur

Bu yaklaşımda neredeyse gelen geri beslemeyi hiç analiz etmeden, görünen ilk üç konu alınabilir ve onlarla ilgili eylem hazırlığı yapılabilir. Buradaki mesele de gelen geri beslemelerin bir örüntü oluşturup oluşturmamaları ve genel bir ortaklık taşıyıp taşımamalarına dahi bakılmamış olmasıdır.

“Gelen geri besleme raporunda ilk üç konuyu aldım ve eylemlerimi yazdım, şimdi ne yapmalıyım?”

Soru önerisi : Bunlar en önemli konular mı, ortak temalar var mı gelen geri beslemelerde?

Geri besleme aldığımızda bu sekiz uç yaklaşımdan biri yerine “daha dengeli” bir yaklaşım daha faydalı olabilir.